فرصت مطالعاتی دوره دکتری هم چالش و هم فرصت! (4: انتخاب کشور، دانشگاه و دپارتمان/استاد راهنما)

سلام

در این بخش از مطالب مرتبط با مراحل رفتن به فرصت مطالعاتی دوره دکتری به یک بخش مهم و اساسی می پردازم که اساسی ترین چالش خیلی از دوستان هست. سعی می‌کنم مطالب رو بصورت موارد و نکات جداگانه مطرح کنم تا باعث سردرگمی نشه:

- این مرحله رو باید از همون ابتدای تصمیمتون برای رفتن به فرصت کاملا و بصورت پررنگ مد نظر داشته باشید. چه بسا که این مرحله در انتخاب موضوع و نوشتن پروپوزال هم تاثیر بسزایی داشته باشه.

- ببینید در چه مرحله ای هستید:

الف- اگر به موضوع خاصی علاقمند هستید و ظرفیت های پژوهشی اون رو سنجیدید و استاد راهنما و.رو هم در گروهتون مشخص کردین پس باید با اطلاعاتی که طبعا حاصل مرور ادبیات و احاطه و علاقه شما به موضوع هست دست به کار شوید.به بیان دیگه صاحبنظران حوزه مورد علاقتون رو در دانشگاه‌ها و کشورهای مختلف شناسایی کنید (از طریق مقالاتشون، منابع عمده پژوهشی که طبعا با یک مرور پیشینه های پژوهشی دستتون میاد، شبکه های اجتماعی مثل لینکدین، ریسرچ گیت و.و م با اساتیدتون در داخل کشور)

ب- شما موضوع بخصوصی رو بصورت متمرکز در نظر ندارین که در اینصورت به سایت دانشگاه‌های خارج از کشور سربزنید (ترجیحا کشورهایی که می دونید در رشته شما قطب علمی محسوب میشن و شما امکان و علاقمندی گذروندن فرصت در اونجا رو دارین)، گروه‌های مربوط به رشتتون رو چک کنید و پروفایل اساتید رو  ( مقالات، پروژه های پژوهشی اساتید و حوزه های علاقمندی شون)با دقت بررسی کنید. اگر موضوعی توجه و علاقه شما رو جلب کرد، مفروض براینکه توانایی علمی و سوابق مرتبط رو برای انجام اون دارید با استاد مربوطه از طریق ایمیل ارتباط بگیرید و امکان اینکه شما رو بعنوان محقق دعوت کنند سوال کنید و بعد از اطمینان نسبی، نسبت به تهیه پروپوزال در موضوع گفته شده اقدام کنید.

(البته این مورد برای دوستانی که در ابتدای راه به فکر فرصت رفتن هستند و وقت کافی هم دارند گزینه مناسبی هست و البته کمی هم ریسک داره، ممکنه پروپوزال رو بر مبنایی که گفتم تهیه کنید اما در نهایت از یکی از طرف دانشگاه های مبدا و مقصد کارتون انجام نشه به دلایل اداری، و.پس بهتره در این مورد هم موضوعی رو انتخاب کنید که در هر صورت علاقمند به اون هستید. در واقع انرژی و علاقتون رو فدای فرصت مطالعاتی نکنید!)

- در مورد انتخاب کشور از بین چند گزینه‌ای که بر اساس موارد بالا احتمالا به اونها می رسید، موارد زیر رو در نظر داشته باشید:

الف- اینکه وزارتخانه یا دانشگاه شما اون کشورها رو پوشش میده (به لحاظ مالی، اداری و.) برای بعضی کشورها مثل انگلیس و کانادا محدودیت‌هایی لحاظ میشه (مثلا برای کانادا نیاز دارید که خودتون هم از دانشگاه مقصد فاند دریافت کنید در بعضی موارد). در این مورد با مراجعه، تماس یا مطالعه بخشنامه‌های مربوطه می تونید اطمینان حاصل کنید.

ب- آب و هوا، زبان، شرایط رفت و آمد (پروازهای مستقیم، غیر مستقیم، هزینه پروازها)، شرایط و سختی گرفتن ویزا (برای افراد مجرد یا متاهل)، هزینه‌های اقامت و راحتی پیدا کردن محل اقامت، هزینه های زندگی و خورد و خوراک، مالیات و. رو درنظر بگیرید (این مورد در هر کشور متفاوت هست و بسته به اون ببینید آیا کمک هزینه وزارتخانه یا دانشگاه برای شما کافی خواهد بود یا نه!/ دوستان متاهل و بخصوص دارای فرزند باید در نظر داشته باشند که احتمال زیاد باید مبلغی رو خودشون هم پرداخت کنند تا کفاف این چند ماه رو بده)

پ- رتبه دانشگاه مقصد باید طوری باشد که ارزش این حجم از دوندگی و هزینه رو داشته باشه. صرف رفتن به یک دانشگاه خارجی خیلی وقتا ارزشش رو نداره چون باید به لحاظ علمی برای شما آورده داشته باشد (ضمن اینکه کمک هزینه دانشگاه یا وزارتخانه به دانشگاه هایی که رتبه خیلی پایین دارند تعلق نمیگیره که این مورد رو هم چون سلیقه ای هست باید از مسئول مربوطه سوال کنید)

- در مورد انتخاب استاد راهنمای خارج دقت کنید که وقت کافی برای شما داشته باشن که از همون نظم و سرعت پاسخ دادن در مکاتبات اولیه مشخص میشه. اغلب اساتید واجد این شرط هستند. به لحاظ خصوصیات اخلاقی هم درنظر بگیرید که شما شش ماه یا بیشتر باید با استاد مربوطه کار کنید و البته قدرت تطبیق شما با افراد و مهارت‌های ارتباطی شما هم تاثیر زیادی داره.

- در مورد دپارتمان، بهتره که در گروه مربوطه غیر از استاد راهنمای اصلی‌تون افرادی رو شناسایی کنید که بتونید از تجارب علمی شون برای پیشبرد بهتر کارتون بهره بگیرید حداقل در حد یکی دو جلسه کوتاه مشاوره ای یا مثلا مصاحبه علمی یا تکمیل پرسشنامه و.سعی کنید تعاملات علمی‌تون رو در حد ممکن گسترش بدین. تجربه ثابت کرده از دل این دیدارها و تعاملات نتایج و همکاری‌های پژوهشی خیلی خوبی شکل میگیره. البته همواره م و نظرات استاد راهنمای اصلی رو با توجه به شناختی که از افراد دپارتمان داره مد نظر قرار بدین.

- م با دانشجوهای ایرانی یا غیر ایرانی دپارتمان مقصد. در سایت دانشکده و گروه می تونید پروفایل دانشجویان دکتری رو چک کنید که خیلی جاها بچه‌های ایرانی هم کم نیستن و با ایمیل و.ازشون م بگیرید (در مورد شرایط زندگی، اساتید و.)

- در نهایت شما لیستی از دانشگاه‌ها و اساتید مورد نظرتون خواهید داشت که می‌تونید براساس اون اقدام کنید و در محله نهایی و بعد از مکاتبات با اساتید راهنمای احتمالی و رسیدن به چند گزینه محدود.

- .خودتون رو برای ملاقات از طریق اسکایپ با استاد راهنماتون آماده کنید. این دیدار می‌تونه نقش مهمی در تصمیم گیری استاد مربوطه برای پذیرش یا عدم پذیرش شما داشته باشه (مهارت زبانی شما، احاطه موضوعی و هدفمند بودن شما برای انتخاب دانشگاه مقصد از فاکتورهای مهم هستن)

امیدوارم مطالب ذکر شده در مورد انتخاب کشور- گروه/استاد مقصد براتون راهگشا باشه.

ادامه دارد.